Magia apotropeiczna (magia ochronna) to pojęcie z zakresu antropologii kulturowej. Termin apotropeion pochodzi z języka greckiego od słowa oznaczającego obronę. Greccy szamani, składali ofiary „odwracającym się bogom”, chtonicznym bóstwom i bohaterom, którzy zapewniają bezpieczeństwo i odrzucają zło. Terminem magii apotropeicznej określa się ogół praktyk, charakteryzujących się użyciem ochronnych środków magicznych, zarówno w postaci rytuałów i wykorzystywanych w ich trakcie rekwizytów – apotropeionów, jak również i zakazów (np. tabu). Celem tych praktyk jest ochrona człowieka przed najróżniejszymi nieszczęściami (choroba, żywioły), mocami zła (uroki, demony, złe duchy) oraz nieuprawnionymi kontaktami ze sferą sacrum.

Do apotropeionów elementarnych i podstawowych należą przede wszystkim żywioły: woda i ogień. Posiadają one dwoistą naturę – zarówno destrukcyjną, jak i stwarzającą. Środkami ochronnymi mogą być także słowa, na przykład odpowiednio dobierane nazwy i imiona, modlitwy, formuły magiczne, zaklęcia itp. Codzienne, użytkowe przedmioty także mogą stać się apotropeionami poprzez kontakt ze sferą świętą. Apotropeiczne znaki, takie jak inicjały Matki Boskiej, były wydrapywane przy drzwiach, by odpędzić złe duchy lub czarownice. Z oczywistych względów do apotropeionów można zaliczyć relikwie, „święte” obrazy, ale mogą to być też dużo prostsze rzeczy, np. rośliny, którym przypisywano znaczenie magiczne (czosnek, dziurawiec itp.) lub łopata do wkładania pieczywa do pieca, gdyż ma styczność zarówno z samym piecem (miejscem ognia, który jako żywioł uważany jest za apotropeion), jak i z pieczywem posiadającym szczególne właściwości (zwłaszcza z pieczywem obrzędowym). Podobne właściwości mogą posiadać też niektóre kamienie (przeciwstawiają one swoją trwałość kruchości ludzkiego życia). Z tego typu apotropeionów bardzo popularny na słowiańszczyźnie był tzw. piorunowy kamień, który powstawał podczas wytopienia się piasku w trakcie uderzenia pioruna (tutaj materiał miał kontakt z niebiańską siłą uosabianą w gromie).